Hoyran Wedre: Sürdürülebilir Turizmin Taşla ve Emekle Kurulan Hikâyesi
Sürdürülebilir turizmin gerçekte ne demek olduğunu anlamak için bazen uzaklara gitmek, tabelalara değil insanlara bakmak gerekir. Hoyran Wedre Köy Evleri’ni ziyaret ettiğimde karşıma çıkan yalnızca taş duvarlı, sessiz, gölgeli bir yer değildi. Bu, taşla, toprakla ve büyük bir inatla örülmüş bir yaşam biçimiydi. Süleyman ve Canan Hacımusaoğlu’nun kendi ağızlarından anlattıkları bu hikâye, sürdürülebilirliğin yalnızca çevreyle değil, toplulukla, hafızayla ve emekle de ilgili olduğunu gösteriyor.
Biz İstanbul’dan geldik. Yorgunduk. Sadece biz değil, bizim gibiler de yorgundu. Bir otel açalım dedik, ama bildiğin otellerden değil.”
Canan Hacımusaoğlu anlatıyor. Anlattığı şey bir otelden çok, başka bir yaşam biçiminin kurulması. Hoyran Wedre, Antalya’nın Demre ilçesine bağlı Kapaklı Mahallesi’nde, doğayla tarihin buluştuğu bir yerde kurulmuş. Ama burada kaldığınızda anlıyorsunuz: Burası sadece bir konaklama yeri değil, bir duruş.
“Dedik ki bize balkonlu, sessiz, kendi alanı olan odalar lazım. Geldi, orta koridorlu, tek bina çizmiş. Okul gibi. Temizliği kolaymış. Biz otel değil hikâye kuruyoruz, dedik.”
“Mimar bize okul çizdi, biz köy evinden yola çıktık.”
Mimar çizdiğiyle gitti, onlar da köyü gezmeye başladı. Taş evlerin, eski ambarların, yıkılmaya yüz tutmuş yapıların izini sürdüler. Geleneksel sıvaların tarifini aradılar. Unutulmuş olanı yeniden hatırlamak için.
“Dedik ki biz bunu yeniden öğrenmeliyiz. Keçi kılı, yumurta sarısı, saman… Bunlar sihirli değil, sadece unutulmuş. Biz hatırladık.”
“Sıva için seksenlik usta geldi, öğretti, gitti.”
“Samansıva vardı mesela. Bildiğim bir şeydi ama yapan yoktu. Derken seksen yaşında bir amca bulduk. Geldi, ‘Ben bilirim,’ dedi. Gösterdi. Sonra genç bir sıvacıya öğrettik. Şimdi o genç usta oldu, para kazandı, gelenek de yaşadı.”
Doğal malzemelerle nefes alan duvarlar, burada sadece yapı değil; bilgi ve zamanın taşıyıcısı. Sıva bir teknik değil, bir kültür olmuş artık. Sürdürülebilir Turizm daha iyi nasıl yapılabilir?
Yerel emek, yerel zihin: “Duvarı köylüler ördü.”
“Marangozu, sıvacısı, duvarcısı hep köyden. Duvarları kendileri ördü. Binayı yapacak taşlar bahçeden ve yakından sağlandı. Taş ustalarıda Konya’dan geldi. Herkes bildiğini yaptı. Biz de öğrendik.”
İnşaat süreci, yerel ustalığın da yeniden hatırlanması olmuş.
“Bilgi saklamadık, paylaştık.”
“Zeynep’in yerini duyduk. Misafirlerle kahvaltıya gittik. Ben mutfağa girdim. Dedim ki ‘Bak Zeynep, sadece çatal koyma. Bıçak da lazım. Katmeri çat çat kesemezler.’ Anlattık. Gülüştük. Ama işe yaradı.”
Bugün köyde yeni biri pansiyon açacaksa, önce Süleyman ve Canan’a danışıyor. Çünkü onlar sadece bir yer inşa etmedi, bir kültürü ayağa kaldırdı.
“CEO dediler, ekonomi uçurdular.”
Hoyran Wedre sadece mimariyle, sıvayla, taşla değil; içinde yaşanan diyaloglarla da hafızada yer ediyor. Canan anlatıyor:
“2008’de geldim buraya. Süleyman daha önce işletiyordu. Sonra ben her işe koşturmaya başladım. Aşçılık da yaptım, ne gerekiyorsa. Bir gün Süleyman dedi ki, ‘Sen Hoyran Wedre’nin CEO’susun.’ Böyle kabardım tabii. Kim sorsa, CEO’yum diyordum. Gururla. Bir gün kışın, otel kapalıyken tatile çıktık. Havalimanındayız. Elimde uçak bileti, baktım ekonomi sınıfı. Dedim ki, ‘Süleyman, sen bana hep CEO diyorsun ya, benim bildiğim CEO’lar business uçar. Ben niye ekonomideyim?’ Güldü. ‘Sen CEO’nun ne olduğunu zannediyorsun?’ dedi. ‘Chief Executive Officer değil bizimkisi. Bizde CEO: Canım Eşim Ortağım demek.’ Köydeyiz neticede.”
Hoyran Wedre’nin taşla, bilgiyle ve sevgiyle kurulan bu hikâyesi, sürdürülebilir turizmin yaşayan bir örneği.
Daha fazla bilgi için UNWTO’nun sürdürülebilir turizm sayfasına göz atabilirsiniz.
Sağlıcakla Kalın
Diğer ilham verici hikâyeler için Bizix Blog sayfamıza göz atabilirsiniz.
